Άρης Δημοκίδης
Στη στήλη ”Πώς Έγραψα το Πρώτο μου Βιβλίο”, ζητώ από Έλληνες συγγραφείς να μου περιγράψουν τις αναμνήσεις τους για το πρώτο τους έργο, το βιβλίο που τους άλλαξε τη ζωή – και τους έκανε συγγραφείς. Σήμερα καλεσμένη μου, η Κατερίνα Ζωγραφάκη.
Πώς έγραψα το “Ένα παιδί που περπατούσε με τα χέρια”
Πριν από τρία χρόνια περίπου ξεκίνησα για ένα μεγάλο ταξίδι, αυτό της συγγραφής. Την άνοιξη του 2019 τελείωσε η μικρή μου θαλασσινή νουβέλα που εκδόθηκε τον Φλεβάρη του 2020 από τις εκδόσεις Θερμαϊκός. Την ονόμασα “Ένα παιδί που περπατούσε με τα χέρια”. Είναι η ιστορία ενός παιδιού που τελειώνοντας το σχολείο αποφασίζει να φύγει από την πόλη του και να κατέβει στη θάλασσα. Εκεί, τον περιμένει ο θείος του να ξεκινήσουν με το σκάφος του για ένα μεγάλο ταξίδι. Η ιστορία ακολουθεί τον Αλέξη, τον ήρωα του βιβλίου, στη θαλασσινή του ζωή.
Στο εργαστήριο δημιουργικής γραφής του Ιανού με δασκάλα τη Σοφία Νικολαΐδου, με οδήγησε η περιέργεια. Αρχιτέκτονας στο επάγγελμα, έχω μάθει να σχεδιάζω τις ιδέες μου. Στη δουλειά μου συντάσσω καθημερινά έγγραφα με ύφος υπηρεσιακό και νομική χροιά. Ήθελα λοιπόν να δοκιμάσω να γράψω ένα άλλου είδους κείμενο -ο χαρακτηρισμός λογοτεχνικό δεν ήταν στις πρώτες επιλογές μου. Στο σχολείο γέμιζα τις σελίδες του ημερολογίου μου κι έγραφα ποιήματα. Καθόλου πρωτότυπο, θα μου πείτε, πολλά παιδιά στην εφηβεία γράφουν ποιήματα κι άλλα τόσα γεμίζουν ημερολόγια. Είχαμε στήσει και μια εφημερίδα με κάναδυο συμμαθητές μου και μια φιλότιμη καθηγήτρια. Ήταν η πρώτη φορά που έβλεπα κάτι δικό μου δημοσιευμένο. Στο εργαστήριο δημιουργικής γραφής όμως έπρεπε να γράψω μια ιστορία.
Οι πρώτες λέξεις γράφτηκαν σαν άσκηση, για να περιγράψουν μια φωτογραφία. Την διάλεξα ανάμεσα σε άλλες που μας πρότεινε η Σοφία. Αυτή η εικόνα ενός νεαρού αγοριού σε ένα δωμάτιο έδωσε το έναυσμα για να αρχίσει να ξεδιπλώνεται η ιστορία του παιδιού που περπατούσε με τα χέρια. Η μικρή αυτή παράγραφος ενσωματώθηκε αργότερα σε ένα από τα κεφάλαια του βιβλίου.
Ο τίτλος βρήκε τη θέση του αμέσως. Αγκιστρώθηκε για τα καλά στην αρχή της ιστορίας και πιάνοντας το νήμα της άρχισε να το τραβάει και να το ξετυλίγει.
Το τέλος της γράφτηκε δυο βδομάδες αργότερα. Θα ‘ταν δε θα ‘ταν πενήντα λέξεις όλες κι όλες. Αποδείχτηκαν όμως στέρεη βάση για το τελευταίο κεφάλαιο.
Μεγάλο μέρος της ιστορίας εκτυλίσσεται στη θάλασσα. Από μικρή έμαθα την να αγαπώ, αλλά μεγάλη ασχολήθηκα περισσότερο μαζί της. Αρμένισα το καλοκαίρι στα νησιά του Αιγαίου και του Ιόνιου, βράχηκα πασχαλιάτικα από τα κύματα, χάρηκα τον φθινοπωρινό ήλιο και στέγνωσα μετά την ανοιξιάτικη βροχή στο κατάστρωμα. Οι ιστορίες και οι θρύλοι της θάλασσας πάντα με γοήτευαν. Δυο τρεις από αυτούς πέρασαν στην αφήγηση κι έγιναν ένα με τον κόσμο του ήρωα.
Έγραφα τις σκηνές της ζωής του Αλέξη κάθε μία ξεχωριστά, χωρίς χρονική σειρά. Έφτιαχνα τα κομμάτια ενός παζλ που συνέθετα στην πορεία. Μετά σταματούσα κι έκανα ένα βήμα πίσω για να δω την συνολική εικόνα. Έφτιαχνα κι άλλα κομμάτια, στρογγύλευα τις γωνίες τους, λείαινα τις καμπύλες τους για να συναρμόζουν καλύτερα και σιγά -σιγά η εικόνα γινόταν ευκρινέστερη.
Κάποιες φορές έγραφα μόλις γύριζα από το γραφείο κι ύστερα πάλι αργά το βράδυ. Η καθημερινότητα και οι αντοχές μου επέβαλαν το ρυθμό. Για τα συγγραφικά αδιέξοδα και τα μπλοκαρίσματα οι συμβουλές της Σοφίας έπιαναν κάθε φορά.
Με τούτα και με κείνα, έβαλα κάποτε την τελευταία τελεία. Από εκεί και πέρα ανέλαβε ο ζωγράφος -εικαστικός Κωστής Αμοιρίδης να φιλοτεχνήσει το εξώφυλλο, ένα έργο ειδικά για το βιβλίο. Οι εκδόσεις Θερμαϊκός ευθύνονται για το άρτιο και καλαίσθητο αποτέλεσμα. Η συνεργασία μας ήταν πολύ καλή.
Το βιβλίο μου το αφιέρωσα στη δασκάλα μου στο εργαστήριο δημιουργικής γραφής του Ιανού, την Σοφία Νικολαΐδου συγγραφέα και διδάσκουσα στο Τμήμα Δημοσιογραφίας του ΑΠΘ. Με βοήθησε και με ενθάρρυνε γενναιόδωρα και πολύ διακριτικά όποτε και όσο το χρειάστηκα.
Αυτό το ταξίδι ξεκίνησε χωρίς να το καλοσκεφτώ. Έλυσα τα σχοινιά χωρίς να χαράξω πορεία, ούτε καν άνοιξα τον χάρτη. Η διαδικασία ήταν γοητευτική σαν τα λιμάνια των νησιών το καλοκαίρι. Τον άνεμο δεν τον είχα πάντα μαζί μου. Δεν έρχονταν οι ιδέες όταν τις χρειαζόμουν. Είχε μπουνάτσες το ταξίδι, είχε και φουσκοθαλασσιές. Είναι συναρπαστικό όταν κατορθώνεις να πλανάρεις, έστω και για λίγο, στο κύμα της ιστορίας σου, να ξεκινά το χέρι και να μην σταματά.
Γράφετε, γράφετε, έλεγε η Σοφία, γιατί “η έμπνευση υπάρχει αλλά πρέπει να σε βρει να δουλεύεις” κι άντε τώρα να τα βάλεις με τον Πικάσο.
